Reptielen en amfibiën in Limburg

Afgelopen zaterdag 01-09 ben ik op bezoek geweest bij Jo Hermans in Heerlen. Jo is een natuurfotograaf die ik heb leren kennen tijdens mijn trip naar de Farne islands afgelopen pinksteren. Eenmaal aangekomen in Heerlen besloten we het drukke programma snel te starten, zodat we alles in 1 dag konden passen.

De kick off was 's morgens in de Groeve 't Rooth in Maastricht. Dit is een oude mergelgroeve in de omgeving van Maastricht. Deze groeve herbergt een uniek stukje landschap met bos, droogdalen en diverse poeltjes, een gebied waar vele reptielen, amfibiën en insecten voorkomen. Voordat we het gebied in gingen hebben we onszelf eerst netjes aangemeld bij het kantoor/bezoekerscentrum, omdat dit nu eenmaal de regel is. Na het noteren van onze namen en het zetten van onze handtekeningen trokken we te voet het gebied in, op zoek naar mooie soorten en leuke fotomomenten. Het gebied is met name populair bij fossielenzoekers, hier kwamen we dan ook regelmatig groepjes van tegen. We deden onze eerste ontdekking bij een concentratie van een klein aantal poeltjes op hogergelegen gebied. We troffen namelijk een aantal geelbuikvuurpadjes aan (Bombina variegata). Vooral juveniele exemplaren waren volop aanwezig, maar na goed zoeken stuitte Jo op een volwassen exemplaar.

Een stukje verder in het gebied troffen we bij een drooggelegen poel een vroedmeesterpad (Alytes obstetricans) aan. De vroedmeesterpad is met name bijzonder door de broedzorg die het mannetje van deze soort op zich neemt. De mannetjes dragen de eiersnoeren met zich mee tot de larven na 5 tot 7 weken uitkomen. De larven worden dan door het mannetje in kleine watertjes (poeltjes) afgezet.

Na het fotograferen van de Vroedmeesterpad troffen we bij omgevallen bomen een aantal levendbarende hagedissen (Zootoca vivipara) aan. Zoals de naam van deze soort al vermoed is het een levendbarende soort, een eierlevendbarende soort (ovovipaar) om precies te zijn. De jongen ontwikkelen zich volledig tijdens de dracht in de buik van de moeder en  komen in een dun eiervliesje ter wereld, waaruit de jongen zich vervolgens eenvoudig kunnen bevrijden. Een leuke soort die ook duidelijk de moeite waard was om op de plaat te zetten, nog best lastig met deze schuwe, schichtige soort! Na het bewonderen van de levendbarende hagedissen was tevens het einde van ons bezoek aan de groeve aangebroken.

Aan het einde van de ochtend verlieten we de groeve en vervolgden we de trip naar de vestingwerken van de Hoge Fronten te Maastricht, een plek die vooral bekend staat om de muurhagedis (Podarcis muralis) populatie, de enige in Nederland zelfs. Naast de bedrijvige muurhagedissen troffen we tevens de hazelworm (Anguis fragilis) en de alpenwatersalamander (Ichthyosaura alpestris) aan in de nabije omgeving. Halverwege de middag verlieten we de vestingwerken om voor de derde keer van locatie te wisselen. Om de dag nog verder te vullen gingen we na ons bezoek aan Maastricht naar natuurgebied de Doort, gelegen in Echt, dit natuurlijk nadat we ons energie- en suikerpeil hadden aangevuld met kipnuggets en een milkshake! Eenmaal aangekomen in de Doort troffen we in de braamstruiken al snel een aantal boomkikkers (Hyla arborea) aan. Geweldige soort! Na intensief cameragebruik was de tijd aangebroken voor het slotakkoord van deze dag.

 

Het slotakkoord betrof natuurreservaat de Meinweg, waar we op zoek gingen naar de adder. Onderweg naar de adderplek maakten we eerst van mooie gelegenheden gebruik om de hazelworm en de zandhagedis (Lacerta agilis) op de gevoelige plaat vast te leggen. In het geval van de zandhagedis betrof het jammergenoeg geen mannetje maar een vrouwtje, dat scheelt helaas nogal wat kleur! Aangekomen in het heidegebied troffen we vervolgens een zonnend vrouwelijk exemplaar van de adder aan, zoals we al hadden gehoopt. Het dier lag echter op niet fotogenieke wijze met haar kop achter een struik. Toen we blijkbaar net iets te dichtbij kwamen koos ze het hazenpad en bleven we zonder adderplaten op onze geheugenkaarten gedesillusioneerd achter, jammer!

De teleurstelling was echter van zeer korte duur, het was namelijk een geweldige dag geweest waarin ik de mogelijkheid heb gekregen om diverse zeldzame soorten te platen, denk hierbij bijvoorbeeld aan de geelbuikvuurpad, vroedmeesterpad, boomkikker en de muurhagedis. Daarnaast nog een leuk statistiek: Ik heb het voor elkaar gekregen om alle hagedissensoorten in Nederland in 1 dag te zien en te fotograferen! Ik zal niet de enige zijn die dit ooit gelukt is, maar toch grappig!

 

Hier de foto's die ik met jullie wil delen:

Hazelworm

Vroedmeesterpad



Zandhagedis









Geelbuikvuurpad











Boomkikker















 

Muurhagedis

Nog even voor de volledigheid de alfabetische lijst van alle reptielen en amfibiën waarnemingen deze dag:

 

- Adder (Vipera berus)
- Alpenwatersalamander (Ichthyosaura alpestris)
- Boomkikker (Hyla arborea)
- Bruine kikker (Rana temporaria)
- Geelbuikvuurpad (Bombina variegata)
- Gewone pad (Bufo bufo)
- Hazelworm (Anguis fragilis)
- Kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris)
- Levendbarende hagedis (Zootoca vivipara)
- Muurhagedis (Podarcis muralis)
- Vroedmeesterpad (Alytes obstetricans)
- Zandhagedis (Lacerta agilis)
 

Het was een geweldige dag, nogmaals bedankt Jo, ook voor het feit dat ik je macrolenzen mocht gebruiken! Ik denk dat ik er zelf ook maar eens over moet gaan nadenken om wat macrowerk aan te schaffen.

 

Dit was het dan weer, till next time!